نگهداشت نیروی انسانی و اجرای استراتژیهای مؤثر برای حفظ کارکنان در سازمان و شرکت‌ها بیش از پیش اهمیت یافته است. در واقع، اجرای استراتژی حفظ کارمندان، نه تنها به بهبود گردش مالی کسب و کار کمک می‌کند، بلکه می‌تواند دلیل مهمی برای حفظ مشارکت و بهره‌وری کارکنان باشد. کارشناسان معتقدند که در سال ۲۰۲۵، حفظ و نگهداشت کارکنان یکی از بزرگترین چالش‌های سازمان‌های بزرگ و کوچک در سراسر جهان است. به‌علاوه، با شرایط جدیدی که در جهان برای دورکاری کارمندان ایجاد شده، آنها امکان انتخاب کارفرمایان بیشتری را دارند. به همین دلیل، مدیران و کارشناسان منابع انسانی باید به فکر استراتژیهای مؤثری برای حفظ کارکنان خود باشند. در این مطلب از بلاگ مامانپز، درباره بهترین استراتژی های حفظ کارکنان توضیح می‌دهیم.
منظور از حفظ کارکنان چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم درباره استراتژیهای مؤثر برای حفظ نیروی انسانی توضیحی بدهیم، باید بدانیم که منظور از حفظ کارمندان چیست؟
حفظ کارکنان یا «Employee retention» به اقداماتی گفته می‌شود که طی آن، کارکنان برای مدتی طولانی به یک سازمان یا شرکت متعهد نگه داشته می‌شوند. در واقع، زمانی که کارفرما تلاش می‌کند تا کارکنان را به وفاداری بیشتر یا ادامه کار متعهدانه در شرکت یا سازمان خود ترغیب کند، به این اقدام وی تلاش برای حفظ یا نگهداری کارکنان گفته می‌شود.
این امر بر موفقیت و پایداری کسب و کار تأثیر مستقیمی می‌گذارد. به همین دلیل، به اولویت اصلی مدیران موفق در سراسر جهان تبدیل شده است. در اصل، حفظ کارکنان به معنای ایجاد محیط کاری است که در آن، کارکنان احساس ارزشمندی می‌کنند و انگیزه آنها برای ادامه کار تقویت می‌شود. این اتفاق به افزایش بهره‌وری کارکنان، تقویت روحیه مشارکت و ثبات کسب و کار منجر خواهد شد.
چرا حفظ کارکنان مهم است؟
حفظ کارکنان باید برای هر شرکتی در اولویت باشد زیرا هزینه از دست دادن استعدادهای برتر قابل توجه و گاه جبران‌نشدنی است. جایگزینی کارمندی که در شرکت یا سازمان شما مشغول به کار است، نه تنها وقت ارزشمند شما را تلف می‌کند، بلکه موجب می‌شود که کسب و کار شما از دانش، تجربه و بهره‌وری یک فرد موفق محروم شود. به‌علاوه، بهره‌وری، انگیزه و عملکرد سایر کارکنان شما را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در صورت بی‌توجهی به نیازها و ترجیحات کارکنان، احتمال استعفای آنها وجود خواهد داشت. در بسیاری از موارد نیز کارکنان پیش از استعفا، در امور کسب و کار کمتر مشارکت می‌کنند، حداقل مقدار کاری که می‌توانند را انجام می‌دهند یا به مهلت‌های تعیین شده برای انجام وظایف خود کمتر پای‌بند هستند.
البته، این بدان معنا نیست که مسئول منابع انسانی شرکت یا سازمان نمی‌تواند از این اتفاق پیشگیری کند. تحقیقات نشان داده که حدود ۴۲٪ از موارد جابه‌جایی کارکنان در کسب و کارها قابل پیشگیری است. نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که مسائلی را که ممکن است کارمندان را به ترک شرکت سوق دهد، شناسایی کرده و قبل از اینکه خیلی دیر شود، به آنها رسیدگی کنید.
عوامل موثر برای حفظ کارکنان در سازمان
ممکن است به عنوان اولین اقدام جهت حفظ کارکنان خود، به افزایش حقوق آنها فکر کنید. افزایش حقوق کارکنان نقش مهمی در نگهداشت آنها دارد اما به تنهایی کافی نیست. کارشناسان منابع انسانی معتقدند که حفظ کارمندان به ترکیبی از عواملی نظیر انعطاف‌پذیری در ترتیبات کاری، ارائه خدمات رفاهی، ایجاد فرصت‌هایی برای توسعه حرفه‌ای کارکنان، وجود فرصت‌هایی برای پیشرفت کارکنان و فرهنگ حاکم بر شرکت بستگی دارد. بنابراین، هنگام تنظیم استراتژی هایی برای حفظ نیروی کار باید این عوامل را در نظر داشته باشید.
مهمترین استراتژیهای حفظ کارمندان
استفاده از بهترین استراتژی حفظ کارمندان می‌تواند بر نحوه رشد و توسعه سازمان شما تأثیر بسزایی داشته باشد. در ادامه، با مؤثرترین راهکارهایی که مدیران موفق در سراسر جهان برای حفظ نیروی انسانی به کار می‌برند، آشنا می‌شوید.
۱. به کارکنان حق اظهارنظر بدهید
متاسفانه، تنها یک‌سوم از کارمندان در سراسر دنیا خود را به کسب و کاری که در آن فعالیت می‌کنند، بسیار متعهد می‌دانند. با توجه به اینکه وجود کارمندان با تعهد کاری پایین برای جهان ۸.۸ تریلیون دلار هزینه در پی دارد، اجرای استراتژیهای مؤثر جهت حفظ کارکنان غیرقابل انکار است. یکی از این استراتژی‌ها می‌تواند دادن حق اظهارنظر به کارکنان باشد. عدم ارائه حق اظهار نظر به کارمندان، فقط باعث کاهش میزان تعهد آنها می‌شود.
تدابیری اتخاذ کنید که بتوانید از کارکنان سوالات درستی بپرسید و متوجه شوید که کارمندان واقعاً در مورد نقش، تیم و مدیر خود چه احساسی دارند. به جای نظرسنجی‌های طولانی سالانه که کاربرد چندانی ندارند، نظرسنجی‌های منظم و دوره‌ای برای سنجش رضایت کارکنان را امتحان کنید.
۲. برای کارکنان در بدو ورود یک تجربه استثنایی ایجاد کنید
با آموزش کارمندان جدید در مورد مسئولیت‌هایشان، دادن اختیار و منابع لازم برای تکمیل کارشان و ایجاد محیطی که در آن احساس پذیرفته شدن کنند، به آنها کمک کنید. کارکنان جدید را به هم‌تیمی‌هایشان معرفی کنید و برای آنها یک فرد به عنوان راهنما تعیین کنید تا کسی را برای پاسخ به سوالات خود داشته باشند. همچنین باید مطمئن شوید که کارمندان دورکار شما در هنگام ورود به سیستم، از سایرین عقب نمی‌مانند.
۳. به راه‌هایی برای توسعه حرفه‌ای کارکنان بیندیشید
حمایت از توسعه حرفه‌ای و یادگیری مداوم بخش اساسی از استراتژی حفظ کارکنان است. آموزش کارمندان، ایجاد مسیرهای شغلی روشن و ایجاد برنامه‌های هدایتی برای پیشرفت کارکنان، همه را در محل کار خلاق‌تر، متعهدتر و مؤثرتر می‌کند. همچنین می‌توانید جلساتی برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات موجود در شرکت برگزار کنید. کارمندان می‌توانند در این جلسات، مهارت‌های جدیدی را به یکدیگر آموزش دهند.
از مدیران بخش‌های مختلف کسب و کار خود بخواهید که به کارمندانی که به زمینه‌های دیگر علاقه نشان داده‌اند، فرصت بدهند. این اقدام نشان می‌دهد که مدیران به مسیر شغلی کارکنان اهمیت می‌دهند و به آنها اعتماد دارند تا تخصص خود را در سایر زمینه‌های کسب‌وکار به کار ببرند.
۴. فرهنگی بسازید که کارمندان می‌خواهند بخشی از آن باشند
فرهنگ حاکم بر شرکت یا سازمان برای جذب و حفظ استعدادهای برتر بسیار مهم است. تحقیقات نشان می‌دهند که امروزه، کارمندان شغل فعلی خود را به مقصد شغلی با درآمد هر چند کمتر اما دارای احساس حمایت، مراقبت و ارزش بیشتر، ترک می‌کنند.
ایجاد فرهنگ کاری مؤثر شامل پاداش دادن به افرادی می‌شود که روز به روز، بیشتر بر اساس ارزش‌های شرکت شما عمل می‌کنند. این ارزش‌ها باید برای هر کارمند معنادار باشند و طوری بیان شوند که همه بتوانند آن را درونی کرده و درک کنند.
۵. برنامه‌های آموزشی و کارورزی ایجاد کنید
همراه کردن یک کارمند جدید با یک مربی یا راهنما، به ویژه در کسب و کارهایی که به صورت دورکاری هستند، یک استراتژی فوق‌العاده برای بهبود پذیرش کارکنان جدید و حفظ آنها در کسب و کار است. مربیان می‌توانند از تازه‌واردان به شرکت استقبال کنند، راهنمایی لازم را به آنها ارائه دهند و یک مرجع قابل اعتماد برای این افراد باشند. این اتفاق یک بازی برد- برد است؛ اعضای جدید تیم، فوت و فن کار را از کارمندان باتجربه یاد می‌گیرند. در عوض، دیدگاه جدیدی به مربیان خود یا همان کارکنان قدیمی ارائه می‌دهند.
۶. به سلامت جسمی و روانی کارکنان توجه کنید
بهبود سلامت جسمی و روانی کارکنان عامل مهمی در نگهداشت نیروی انسانی است. بسیاری از کارفرمایان پیشرو در چند سال گذشته، با ارائه خدمات سلامت بیشتر به حمایت از کارمندان و بهبود رفاه حال آنها کمک کرده‌اند. ایجاد دوره‌های مدیریت استرس، تأسیس سالن ورزشی یا بیمه تکمیلی سلامت کارکنان، تنها چند نمونه از مواردی هستند که به کارمندان برای ادامه همکاری با یک شرکت یا سازمان انگیزه می‌دهند.
۷. خدمات رفاهی کارکنان را جدی بگیرید
خدمات رفاهی کارکنان به مجموعه خدمات و تسهیلاتی گفته می‌شود که در افزایش رفاه کارکنان نقش بسزایی دارند. این خدمات محیط کار را برای کارکنان جذاب‌تر می‌کنند و ارائه آنها به افزایش انگیزه و بهبود عملکرد کارکنان در محیط کار منجر می‌شود.
خدمات رفاهی ممکن است به صورت پاداش‌های نقدی، بیمه، بسته‌های مناسبتی، جشن‌های دوره‌ای، خدمات تفریحی، غذای شرکتی و مواردی مانند آن باشند. ارائه این خدمات به کارکنان، بر افزایش رضایت شغلی آنها تأثیر می‌گذارد. در صورتی که این استراتژی در کنار سایر استراتژی‌ها برای حفظ کارکنان به کار رود، در افزایش احساس ارزشمندی و تعلق کارکنان به یک کسب و کار نقش مهمی خواهد داشت.
به عنوان مثال، ممکن است برای کارکنان خود غذای شرکتی سفارش دهید. در این صورت، بهتر است که حتی در انتخاب این غذا نیز از کارکنان خود نظر بخواهید. در واقع، زمانی که ارائه این خدمت رفاهی با دادن حق اظهارنظر به کارکنان همراه شود، به آنها احساس ارزشمندی بیشتری می‌دهد. آنها به این موضوع فکر خواهند کرد که کارفرما حتی در جزئی‌ترین امور شرکت نظیر انتخاب غذای سازمانی نیز برای آنها حق اظهارنظر قائل است. در نتیجه، تعهد آنها نسبت به شرکت یا سازمان افزایش می‌یابد و امکان استعفای آنها به شدت کاهش خواهد یافت.
۸. میان کار و زندگی کارکنان تعادل ایجاد کنید
مدیریت زمان توسط کارفرما این پیام مهم را به کارکنان منتقل می‌کند که او برای وقت و تعادل میان کار و زندگی کارکنان خود ارزش قائل است. برقراری تعادل میان کار و زندگی کارمندان به آنها نشان می‌دهد که مدیران می‌دانند که آنها زندگی شخصی خود را دارند. بنابراین، انتظار نداشته باشید که کارکنان به صورت شبانه‌روزی در دسترس شما باشند. آنها را به مرزبندی میان زندگی شغلی و شخصی تشویق کنید. حتی اگر لازم است که برای اتمام یک پروژه تا دیروقت کار کنند، پس از اتمام کارها به آنها مرخصی تشویقی بدهید.
سخن پایانی
حفظ نیروی انسانی متخصص و متعهد یکی از مهمترین اموری است که هر مدیر موفقی باید به آن توجه داشته باشد. در این مطلب، به ۸ استراتژی حفظ کارمندان اشاره کردیم. اگر به فکر پیشرفت کسب و کار خود هستید و می‌خواهید کارکنان متعهد خود را برای مدتی طولانی حفظ کنید، می‌توانید این استراتژی‌ها را امتحان کنید.