طرز تهیه گراتن سیب زمینی یکی از محبوب‌ترین دستورپخت‌های غذای خانگی در جهان است که بسیاری خاستگاه آن را فرانسه می‌دانند. پایه این نوع غذا همچون برخی دیگر از غذاهای بین‌المللی از پنیر، شیر و خامه تشکیل می‌شود. البته، گراتن یا Gratin انواع مختلفی دارد. از گراتن پارمزان، کدو سبز و مرغ گرفته تا گراتن پاستا، کدو یا گوجه فرنگی هر کدام دستور پخت خاص خود را دارد ولی قاعده کلی همه آنها یکی است. آن هم اینکه ورقه ورقه سرو می‌شود. در این مقاله سعی داریم تا روش پخت انواع گراتن مجلسی با سیب‌زمینی را به شما بیاموزیم.
گراتن سیب زمینی و قارچ بدون فر
غذای گراتن سیب زمینی در بین انواع مختلف گراتن، طعم بسیار دلپذیری دارد و یک انتخاب مناسب برای پخت غذای خانگی خوشمزه با طعمی بین‌المللی است. مواد لازمی که در ادامه می‌خوانید، جهت پخت گراتن سیب زمینی و قارچ بدون فر که برای دو نفر در نظر گرفته می‌شوند.
مواد لازم برای گراتن سیب زمینی و قارچ دو نفره
| قارچ | ۲۰۰ گرم |
| شیر | ۳ پیمانه |
| کره | ۳ قاشق غذاخوری |
| آرد | ۴ قاشق غذاخوری |
| پودر آویشن | یک قاشق مرباخوری |
| سیب زمینی متوسط | ۴ عدد |
| نمک و فلفل | به مقدار لازم |
| فلفل دلمه‌ای نگینی خرد شده | ۲ عدد |
| پنیر پیتزا | ۲۰۰ گرم |
| سیر | یک الی دو حبه |
طرز تهیه گراتن سیب زمینی بدون فر
مواد اولیه‌ی گراتن سیب زمینی آب پز بدون گوشت در برخی روش‌های دیگر آشپزی و پخت غذای خانگی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد و با وجود افزایش تمایل ایرانی‌ها به غذاهای بین‌المللی برای همین طبخ این غذا به ذائقه‌ی بسیاری از ایرانی‌ها طی سال‌های اخیر نزدیک شده و می‌تواند جزو یکی از غذاهای پرطرفدار قرار گیرد. اینجا قصد داریم غذای گراتن سیب زمینی و قارچ به همراه یک سس پرطرفدار را آموزش دهیم.
گام اول برای طبخ گراتن سیب زمینی بدون فر
برای درست کردن این غذا می‌توان از فیله‌ی مرغ پخته شده هم استفاده کرد اما چون روش پخت غذای گیاهی را پیش می‌بریم از آن اجتناب می‌کنیم. ابتدا قارچ‌های اسلایس شده را خیلی کم تفت می‌دهیم و آخر سر سیرهای رنده شده را برای خوش طعم شدن به آن اضافه می‌کنیم. بعد هم فلفل دلمه‌ای‌ها را نگینی کرده و به همراه ادویه و نمک به مواد اضافه می‌کنیم.
گام دوم برای پخت گراتن قارچ و سیب زمینی
حالا سیب‌زمینی‌ها را پوست کنده و به شکل ورقه‌ایی برش می‌دهیم. سپس قابلمه‌ی کوچک را پر از آب می‌کنیم و روی حرارت قرار می‌دهیم تا بجوشد. بعد از آنکه جوشید، مقداری نمک به آن اضافه کنید. سیب‌زمینی‌ها را اضافه می‌کنیم و صبر می‌کنیم تا حدود ۶ دقیقه که داخل آب بماند. سیب‌زمینی‌ها را باید به شکل نیم پز باید از آب خارج کنیم. حتماً باید توجه کنیم که سیب‌زمینی‌ها آنقدر در آب نماند که له شود و بعد از آن سیب زمینی را آبکش می‌کنیم تا خشک شود.
گام سوم برای طبخ گراتن سیب زمینی
در این مرحله سس بشامل را آماده می‌کنیم. آرد را داخل تابه می‌ریزیم و روی حرارت کم قرار می‌دهیم، آن را باید مرتب به هم بزنیم اما باید مراقب باشیم که آرد تغییر رنگ ندهد. بوی آرد که بلند شد، کره را به آن اضافه می‌کنیم و دوباره آرد را به هم می‌زنیم کره که آب شد شیر را آرام آرام به مواد اضافه می‌کنیم. دوباره مواد را به هم می‌زنیم وقتی که مواد غلیظ شد آن را از روی حرارت برمی‌داریم.
گام چهارم برای پختن گراتن سیب زمینی روی گاز
در این مرحله داخل یک تابه را با روغن مایع چرب می‌کنیم. کمی از سُس را کف ظرف می‌ریزیم. حالا نوبت سیب زمینی‌های حلقه شده است. آنها را می‌چینیم و روی سیب زمینی‌ها مقداری پنیر پیتزا می‌ریزیم. بعد هم مقداری از مواد آماده‌ی قارچ و فلفل دلمه‌ای را اضافه می‌کنیم. دوباره سس و سیب زمینی‌ها را اضافه می‌کنیم.
به همین ترتیب لایه‌ها را روی یکدیگر می‌چینیم در آخر هم روی همه‌ی مواد را با پنیر پیتزا می‌پوشانیم که معمولاً در این مرحله پنیر پیتزای بیشتر به غذا زیبایی و مزه‌ی می‌بخشد. تابه را بر روی شعله‌ی ملایم در حدود ۳۰ دقیقه قرار می‌دهیم. البته قابل ذکر است که چون گراتن سیب زمینی آب پز روی اجاق گاز پخت می‌شود امکان دارد که روی آن طلایی نشود ولی طعم دلپذیری خواهد داشت. بعد از آماده شدن، گراتن سیب زمینی و قارچ را با گوچه‌های کوچک گیلاسی و در صورت دلخواه چند برگ ریحان تازه تزئین می‌کنیم.
گراتن سبزیجات
از جمله غذاهای گیاهی مناسب مهمانی‌ها که راحت درست می‌شود گراتن سبزیجات است. گزینه‌ای مناسب برای جایگزینی غذاهای حاوی گوشت که برای افراد گیاهخوار نیز انتخاب درستی است. تنها نکته خطرناک برای علاقه‌مندان رژیم‌های سلامتی سُس بشامل به کار رفته در گراتن‌هاست. این سُس پایه و اساس ساخت این غذاست.
مواد لازم گراتن سبزیجات برای ۴ نفر
| کدو | ۳ تا ۴ عدد |
| گل کلم متوسط | ۱ عدد |
| فلفل دلمه‌ای متوسط | ۱ تا ۲ عدد |
| سیر | ۲ حبه |
| قارچ | ۱۲ تا ۱۴ عدد |
| آرد سفید | ۱ قاشق غذاخوری |
| کره | ۴۰ گرم |
| شیر | نصف پیمانه |
| پنیر پیتزا | به میزان دلخواه |
| نمک و فلفل سیاه | به اندازه کافی |
| پنیر پارمزان | ۳ تا ۴ قاشق غذاخوری |
روش پخت گراتن سبزیجات
برای تهیه این نوع گراتن باید تمام سبزیجات را به صورت ورقه‌ای یا حلقه‌ای خرد کنید و جداگانه تفت دهید. سپس، سیر رنده شده را با کره تفت دهید و به آن آرد را اضافه کنید. این ترکیبات را کمی تفت دهید و به آنها شیر و پنیر پارمزان را بیفزایید تا سس گراتن آماده شود. در نهایت، قالب را چرب کنید و سبزیجات را درون آن بچینید. روی آن را سس آماده شده و پنیر پیتزا بریزید. قالب را در فر از قبل گرم شده بگذارید تا با دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد برای ۴۵ تا ۵۰ دقیقه بپزد.
گراتن سیب زمینی و مرغ
گراتن سیب زمینی ساده با مرغ نوعی گراتن سیب زمینی رژیمی محسوب می‌شود و روش پخت بسیار ساده‌ای دارد.
مواد لازم گراتن سیب زمینی و مرغ دو نفره
| سیب‌زمینی متوسط | ۲ عدد |
| سینه مرغ | نصف ۱ عدد |
| قارچ | ۱۰۰ گرم |
| ذرت آبپز | ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری |
| پیاز متوسط | ۱ عدد |
| فلفل دلمه‌ای کوچک | ۱ عدد |
| پنیر پیتزا | به میزان دلخواه |
| آرد | ۱ قاشق غذاخوری |
| کره | ۴۰ گرم |
| شیر | نصف پیمانه |
| نمک، فلفل و پودر آویشن | به اندازه دلخواه |
دستور تهیه گراتن سیب زمینی و مرغ
سینه مرغ را بپزید و ریش ریش کنید. سپس، آن را با پیاز نگینی خرد شده تفت دهید. پس از چند دقیقه، ذرت آبپز، قارچ خرد شده و فلفل دلمه‌ای خرد شده را به آن اضافه کنید. بعد از اینکه این ترکیبات با نمک و ادویه‌ها کاملا تفت داده شد، آن را کنار بگذارید. سپس، سیب زمینی را خلالی خرد کنید و با آب نیم‌پز کنید. حالا سس بشامل را به روشی که قبلا توضیح دادیم، آماده کنید.
در ادامه، سیب‌زمینی را کف قالب چرب شده بچینید و ترکیبات حاوی مرغ را روی آن بریزید. سس بشامل و پنیر پیتزا را هم روی آنها بپاشید. در نهایت، گراتن را در فر با دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۴۵ دقیقه بپزید.
گراتن سیب زمینی و کالباس
روش طبخ این نوع گراتن به همان ترتیبی است که در روش پخت گراتن ساده توضیح دادیم، فقط باید ژامبون ورقه‌ای خرد و تفت داده شده را هم به لایه‌های گراتن اضافه کنید.
گراتن سیب زمینی با سس مایونز
اگر برای تهیه گراتن سیب زمینی فرصت کافی ندارید یا به طعم سس بشامل علاقه‌ای ندارید، می‌توانید به جای سس بشامل از سس مایونز استفاده کنید. روش پخت گراتن سیب زمینی بدون سس بشامل را می‌توانید برای پخت انواع گراتن سیب زمینی به کار ببرید.
گراتن سیب زمینی و سوسیس
اگر به طعم غذاهایی مانند سوسیس بندری علاقه دارید، به شما طرز تهیه گراتن سیب زمینی خوشمزه با سوسیس را پیشنهاد می‌دهیم. این نوع گراتن خوشمزه نیز مانند گراتن سیب زمینی با کالباس یا گراتن سیب زمینی ساده از لایه‌های سیب‌زمینی، سوسیس و سایر مخلفاتی که در طبخ گراتن سیب زمینی ساده به کار می‌روند، درست می‌شود. شما می‌توانید این غذا را روی گاز یا با فر بپزید.
طرز تهیه گراتن سیب زمینی و گوشت چرخ کرده
گراتن سیب زمینی و گوشت چرخ کرده نیز یکی از انواع گراتن مجلسی است که دستور پخت آن به روش پخت گراتن سیب زمینی و مرغ شباهت دارد. تنها کاری که باید بکنید این است که به جای مرغ از گوشت چرخ کرده استفاده کنید.
یک نکته مهم در مورد کالری انواع سس‌ها
وجه مشترک انواع گراتن در سس سفید و یا سس بشامل است و این سس محبوب و خوشمزه تاثیر فراوانی در بهبود طعم این غذا دارد. تنوع انواع سس‌ها، باعث شده تا برای تهیه‌ی بیشتر غذاها از سس‌های مختلف با طعم‌های گوناگون استفاده کنیم. با تنوع دستورهای آشپزی و جهانی شدن برخی غذاها نواوری‌های زیادی هم در آنها صورت گرفته است. از جمله اینکه گراتن‌ها حالا با انواع سُس‌ها ساخته و سرو می‌شود اما در اغلب موارد این سس‌ها دارای کالری بالا هستند و مصرف مستمر آنها از نظر سلامتی و پزشکی مناسب نخواهد بود. مثلا یکی از سس‌های رایج مورد استفاده برای ایرانی‌ها مایونز با ترکیبات تخم مرغ، سرکه، روغن و شکر است که از پر کالری‌ترین سس‌ها محسوب می‌شود. تخمین زده می‌شود که هر قاشق غذاخوری سُس مایونز چیزی حدود ۱۱۰ کالری داشته باشد. بنابراین بهتر است موقع تهیه سس به کالری آن دقت کنیم.
کلام آخر
گراتن سیب زمینی از هر نوعی که باشد، یک غذای آسان و خوشمزه محسوب می‌شود که می‌توانید آن را در مدت زمان کوتاهی آماده کنید. اگر هم فرصت کافی برای این کار ندارید، می‌توانید گراتن سیب زمینی را از مامانپز با دستپخت مامان نیره سفارش بدهید.