کاچی دسری سالم و قدیمی است که اغلب آن را به عنوان بمب انرژی آشپزخانه مادربزرگ‌ها به یاد می‌آوریم. این پودینگ یا دسر مقوی دستورپخت‌های مختلفی دارد. در ادامه، طرز تهیه انواع کاچی مقوی و خوشمزه را توضیح می‌دهیم.
طرز تهیه کاچی ساده
کاچی یکی از خوشمزه‌ترین دسرهای ایرانی است که مثل حلوا و فرنی طبخ آن کمتر از ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. این پودینگ ایرانی مواد اولیه و دستورپخت ساده‌ای دارد. در ادامه، مواد لازم و طرز تهیه کاچی ساده برای ۴ نفر را می‌خوانید. بدیهی است که در طرز تهیه کاچی برای 50 نفر مواد با همین نسبت ۱۲ برابر می‌شوند.
مواد لازم کاچی ساده برای ۴ نفر
| آرد گندم | ۸ قاشق غذاخوری |
| کره یا روغن | ۲ تا ۳ قاشق چای‌خوری |
| شکر | ۶ قاشق غذاخوری |
| گلاب | ۱ قاشق غذاخوری |
| دارچین | یک‌دوم قاشق مرباخوری |
| زعفران دم‌کرده | ۱ قاشق غذاخوری |
| پودر هل | به میزان اندک |
| زردچوبه | یک‌دوم قاشق مرباخوری |
| آب | ۳ تا ۴ لیوان |
طرز تهیه کاچی ساده برای ۴ نفر
طبخ کاچی با زردچوبه یکی از ساده‌ترین کارهای دنیاست. برای شروع طرز تهیه کاچی ساده با آرد گندم باید ابتدا آرد گندم را چند بار الک کنید. سپس، آن را در قابلمه‌ای کوچک بدون روغن تفت دهید تا بوی خامی آرد از بین برود. در ادامه، روغن یا کره را به همراه ادویه کاچی یعنی زردچوبه به آرد اضافه کنید و اجازه بدهید تا با یکدیگر ترکیب شوند.
در همین فاصله، شربت مخصوص کاچی اصفهانی را آماده کنید. برای این کار، آب، پودر هل، شکر و زعفران دم‌کرده را با یکدیگر ترکیب کنید و آن‌قدر هم بزنید تا شربت یکدستی درست شود. وقتی آرد و روغن کاملا ترکیب شدند و رنگ آرد به رنگ طلایی درآمد، این شربت را به آن بیفزایید.
شربت را با آرد تفت داده شده را روی حرارت به‌خوبی مخلوط کنید تا شروع به قل زدن کند. سپس، در قابلمه را ببندید و اجازه بدهید تا کاچی به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه غلیظ شود. وقتی کاچی به اندازه ماست چکیده یا فرنی غلیظ شد، می‌توانید آن را سرو کنید.
طرز تهیه کاچی با شیره انگور
کاچی با شیره انگور هم شیرینی طبیعی دارد و هم برای کسانی که به دنبال یک دسر یا میان‌وعده مقوی و پرانرژی هستند، مناسب است. برای طرز تهیه کاچی برای پریودی به همان مواد اولیه کاچی ساده نیاز دارید، فقط به جای شکر باید از شیره انگور استفاده کنید. مراحل پخت کاچی با شیره انگور نیز مانند دستورپخت کاچی ساده است اما تهیه شربت یا شهد آن با کاچی ساده تفاوت دارد.
برای تهیه شربت یا شهد کاچی با شیره انگور، ابتدا شیره انگور را با ۲ لیوان آب در قابلمه‌ای ترکیب کنید. این مخلوط باید روی شعله ملایم گاز حرارت ببیند و یکدست شود. سپس، مقداری زعفران دم‌کرده به آن اضافه کنید. وقتی این مواد به‌خوبی با یکدیگر ترکیب شدند و در دقیقه پایانی از طرز تهیه کاچی برای گرم شدن رحم، گلاب را اضافه کنید.
طرز تهیه کاچی با تخم کتان یا برزک
آذری‌زبان‌ها در شهرهای تبریز و ارومیه کاچی را با دانه گیاهی به نام بزرک یا تخم کتان درست می‌کنند و به آن قویماق ترکی می‌گویند. برزک به تخم کتان شباهت بسیاری دارد و ماده‌ای پرخاصیت و پرانرژی است. برای درست کردن کاچی تبریزی یا ارومیه‌ای باید ابتدا مواد اولیه آن را به ترتیبی که در ادامه می‌خوانید، آماده کنید.
مواد لازم کاچی بزرک برای ۴ نفر
| آرد سفید | ۴ قاشق غذاخوری |
| تخم کتان یا بزرک آسیاب‌شده | ۴ تا ۵ قاشق غذاخوری |
| روغن نباتی یا حیوانی یا کره | ۱۰۰ گرم |
| شیره انگور | ۱ لیوان |
| آب | ۳ تا ۴ لیوان |
| زعفران دم‌کرده | به میزان دل‌خواه |
| پودر هل | به مقدار اندک |
| گلاب | ۱ قاشق غذاخوری |
طرز تهیه کاچی بزرک سیاه
برای طبخ کاچی بزرک، ابتدا آرد را به‌تنهایی در قابلمه‌ای کوچک تفت دهید تا بوی خامی آن از بین برود. سپس، تخم کتان یا بزرک آسیاب‌شده را به آن بیفزایید و تفت بدهید. پس از ۳ تا ۴ دقیقه، کره یا روغن را به مواد اضافه و به‌خوبی ترکیب کنید.
در مرحله بعدی باید شربت یا شهد مخصوص کاچی که قبلا آماده کرده‌اید را اضافه کنید. این شربت دقیقا مانند شهد مخصوص کاچی با شیره انگور درست می‌شود. وقتی شربت مخصوص کاچی را با مواد داخل قابلمه کاملا ترکیب کردید و یکدست شدند، در قابلمه را ببندید. کاچی باید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه با شعله ملایم بپزد تا به اندازه فرنی یا ماست چکیده غلیظ شود.
کاچی با شیر
کاچی با شیر یک کاچی خوشمزه و مقوی است که معمولاً در کشور ترکیه درست می‌شود. برای آماده کردن شربت این کاچی شیر را همراه با آب و شکر روی حرارت ملایم ترکیب می‌کنند. وقتی شکر کاملاً در آب و شیر حل شد، به آن زعفران دم‌کرده اضافه می‌کنند. آرد گندم را هم با اندکی آرد برنج ترکیب می‌کنند و به همان روشی که پیش از این توضیح دادیم، تفت می‌دهند. سپس، به آن روغن، زردچوبه، پودر هل و پودر دارچین میفزایند. در نهایت، شربت کاچی را به آرد اضافه می‌کنند و هم می‌زنند تا کاچی به غلظت لازم برسد.
کاچی آرد برنج
کاچی با آرد برنج یک کاچی مقوی برای زنانی است که در دوران عادت ماهانه یا بارداری هستند یا به تازگی زایمان کرده‌اند. کاچی زایمان یک نوع کاچی ساده است که برای طبخ آن به جای آرد گندم از آرد برنج استفاده می‌کنند. طرز تهیه کاچی برای زائو به همان ترتیبی است که در روش پخت کاچی ساده توضیح دادیم اما کاچی در بارداری یا زایمان زردچوبه ندارد و فقط از زعفران به عنوان ادویه آن استفاده می‌کنند.
کاچی بدون زعفران
اغلب برای طبخ یک کاچی مجلسی از زعفران دم‌کرده به عنوان ادویه کاچی و رنگ‌دهنده‌ای در کنار زردچوبه استفاده می‌کنند اما اگر می‌خواهید یک کاچی خانگی ساده بپزید، می‌توانید زعفران را از مواد اولیه این دسر حذف کنید و فقط از زردچوبه استفاده کنید.
کاچی با آرد ذرت
اگر به طبخ یک کاچی مجلسی فکر می‌کنید که پیش غذای شما باشد، می‌توانید آن را با آرد ذرت و گوشت بپزید. برای پخت این کاچی ابتدا مواد اولیه آن را به ترتیب زیر آماده کنید.
مواد اولیه کاچی با گوشت برای ۴ نفر
| آرد ذرت الک نشده | ۱.۵ پیمانه |
| گوشت گوسفندی چرب ساطوری شده | ۲۵۰ گرم |
| کشک | ۱۵۰ گرم |
| نمک | به میزان لازم |
| آب | حدود ۳ لیوان |
روش پخت کاچی قورمه
برای طبخ این نوع کاچی باید آب را بجوشانید و آرد را کم کم به آن اضافه کنید. سپس، آن را مثل برنج دم کنید. وقتی کاچی کاملاً غلیظ شد، گوشت که با پیاز، نمک، فلفل و زردچوبه تفت داده و مغزپخت شده را همراه با کشک برای تزیین کاچی به کار ببرید. کاچی قورمه به این روش تزیین می‌شود تا نوعی غذای زمستانی برای مردم ساکن کویر باشد.
کاچی خرما
برای اینکه کاچی مقوی‌تر شود، می‌توانید از خرما به عنوان شیرین‌کننده آن استفاده کنید. برای طبخ این نوع کاچی آرد را مثل دستور پخت کاچی ساده تفت می‌دهند و به آن روغن اضافه می‌کنند. سپس، خرما که هسته آن گرفته شده و له شده را به آن میفزایند. در ادامه هم پودر دارچین و زنجبیل را اضافه می‌کنند. در آخر، آب کم کم اضافه می‌شود. وقتی کاچی به جوش آمد، به آن مغز گردو یا مغزهای خوراکی دل‌خواه را همراه با زعفران و گلاب میفزایند تا کاچی آماده شود.
طرز تهیه کاچی با شیره نبات
این کاچی به همان روش کاچی ساده پخته می‌شود، با این تفاوت که برای شیرین کردن آن به جای شکر از نبات استفاده می‌کنند. در واقع، برای درست کردن شربت این کاچی آب را همراه با نبات روی حرارت ملایم می‌گذارند تا نبات کم کم در آب حل شود. سپس، به آن زردچوبه، گلاب و زعفران میفزایند. وقتی مایه کاچی آماده شد، این شربت را به آن اضافه می‌کنند تا به غلظت لازم برسد.
کاچی بدون روغن
در صورتی که به فکر تهیه یک کاچی رژیمی هستید، می‌توانید آن را با نبات و بدون روغن درست کنید. بعد از تفت دادن آرد این کاچی، به جای اینکه به آن روغن اضافه کنند، شربت درست شده با نبات و آب را کم کم به آرد میفزایند. این نوع کاچی هم روغن ندارد و هم شیرینی کمتری دارد.
کاچی با عسل
کاچی با عسل هم یک کاچی رژیمی و خوشمزه است که برای طبخ آن از شیرین‌کننده‌ای طبیعی یعنی عسل استفاده می‌کنند. عسل باید با آب ولرم ترکیب شود و در مرحله آخر، به عنوان شربت یا شهد کاچی به آرد اضافه شود.
کاچی افغانی
کاچی افغانی یک کاچی فوری و خوشمزه است. برای طبخ این کاچی باید حدود ۴ لیوان آب را با ۲ لیوان آرد روی حرارت ترکیب کنید. وقتی آب کاچی تبخیر شد دوباره ۴ لیوان آب دیگر به آن بیفزایید و آن را به اندازه‌ای هم بزنید که آرد بپزد و کاچی کمی غلیظ شود. در آخر، به آن حدود یک لیوان شکر و مقداری پودر هل اضافه کنید. وقتی روی کاچی حباب‌هایی تشکیل شد، درب ظرف را ببندید و اجازه بدهید کاچی حدود یک ربع بدون حرارت به همان حالت بماند. پس از آن، می‌توانید آن را تزیین و سرو کنید.
کاچی هفت مغز اصفهان
کاچی مخصوص اصفهان که به آن کاچی هفت مغز یا گداخته می‌گویند، یک کاچی مقوی و خوشمزه است که معمولاً آن را برای نوعروسان می‌پزند.
مواد لازم کاچی هفت مغز دو نفره
| بیسکویت پتی بور | نصف ۱ بسته |
| خرما | ۵۰ گرم |
| تخم مرغ | ۱ عدد |
| پودر قند | یک‌چهارم لیوان |
| مغزهای خوراکی شامل پودر نارگیل، مغز بادام، مغز بادام هندی، مغز فندق، مغز گردو و مغز پسته | هر کدام ۱۰ گرم |
| روغن حیوانی یا کره | ۵۰ گرم |
| پودر هل، پودر دارچین و زعفران دم‌کرده | به اندازه لازم |
روش پخت کاچی گداخته
روغن حیوانی یا کره را درون تابه بریزید و مغزهای خوراکی که قبلاً آسیاب کرده‌اید را به آن اضافه کنید. پس از چند دقیقه، پودر هل، پودر دارچین و زعفران دم‌کرده را اضافه کنید. سپس، خرمای بدون هسته که روی حرارت کمی نرم شده را به آن بیفزایید. در ادامه، بیسکوییت پتی بور که آسیاب شده را درون تابه بریزید. در آخر هم پودر قند و تخم مرغ را اضافه کنید. مواد داخل تابه را خوب تفت دهید تا دسر کاچی هفت مغز آماده سرو شود.
کاچی کرمانی
در کرمان مواد اولیه خاصی برای پخت برای کاچی به کار می‌روند اما دستور پخت آن با دستور پخت کاچی ساده تفاوتی ندارد. این کاچی که کرمانی‌ها به آن آب روغنو هم می‌گویند، با ترکیبی از آرد برنج، آرد گندم و آرد جوانه گندم درست می‌شود که به آن پودر چهار زیره و چهار مغز (بادام، گردو، پسته و فندق) اضافه می‌کنند. شربت آن هم ترکیبی از دم‌نوش‌های گل گاو زبان، گلرنگ، بابونه و بهار نارنج ترکیب شده با نبات است.
نکات طلایی در طرز تهیه کاچی
- برای طبخ کاچی بهتر است از کره، روغن حیوانی یا روغن کرمانشاهی استفاده کنید.
- نیازی نیست که آرد را به اندازه آرد حلوا تفت دهید تا رنگ آن کاملا تیره شود. همین که بومی خامی آرد از بین رود کافی است.
- کاچی مشهدی به همان روش کاچی ساده اصفهانی طبخ می‌شود اما به آن پودر چهار زیره هم اضافه می‌کنند.
- برای طبخ کاچی شیرازی از آرد برنج و گندم هر دو استفاده می‌کنند اما آرد برنج آن بسیار کمتر است. به عنوان مثال، اگر بخواهید برای ۴ نفر کاچی شیرازی بپزید باید از ۲ لیوان آرد گندم و ۴ قاشق غذاخوری آرد برنج استفاده کنید.
- زردچوبه معمولا برای زردرنگ شدن کاچی استفاده می‌شود اما می‌توانید آن را حذف کنید.
- گلاب را در دقایق پایانی به شربت اضافه کنید تا عطر و طعم بهتری بگیرد.
کلام آخر
کاچی یک دسر سنتی است که اغلب در خانه مادربزرگ‌ها آن را به عنوان بمب انرژی می‌خوردیم یا در کنار غذاهایی مانند انواع آش به عنوان نذری پخته می‌شد. اگر دلتان برای طعم نوستالژیک این دسر ایرانی تنگ شده می‌توانید همین حالا دست به کار شوید و آن را آماده کنید. این دسر خوشمزه و مقوی دستورپختی بسیار ساده دارد و در کمتر از ۳۰ دقیقه حاضر می‌شود. شما می‌توانید این دسر فوری و رژیمی را در وعده‌های صبحانه و یا عصرانه یا حتی به عنوان دسر افطاری نوش جان کنید.
سوالات رایج
خواص کاچی چیست؟
این دسر یا میان وعده سرشار از آنتی اکسیدان به تقویت قوای جسمی شما کمک می‌کند.
نکاتی که باید در مورد ادویه‌های مورد استفاده در کاچی بدانیم، چیست؟
برای طبخ کاچی معمولاً از زردچوبه، پودر هل، پودر دارچین یا پودر زنجبیل استفاده می‌کنند اما شما می‌توانید به آن سایر ادویه‌های دل‌خواه خود از زیره گرفته تا فلفل و رازیانه را اضافه کنید. این ادویه‌ها را می‌توانید به شربت کاچی یا آرد آن اضافه کنید.
اگر کاچی خیلی شیرین شد چه کنیم؟
دوباره مقدار کمتری از آرد را تفت دهید و با روغن ترکیب کنید. این مخلوط را درون ظرف کاچی روی حرارت بریزید.
اگر کاچی سفت شد چه کنیم؟
به آن کمی آب اضافه کنید.
اگر کاچی شل شد چه کنیم؟
اجازه بدهید تا روی حرارت ملایم آب اضافی آن تبخیر شود.
اگر کاچی گلوله شد چه کنیم؟
آن را از صافی عبور دهید و دوباره روی حرارت بگذارید تا به غلظت لازم برسد.
برای کاچی از چه آردی استفاده کنیم؟
کاچی را معمولاً با آرد گندم یا آرد نان سنگک درست می‌کنند اما برای پخت بعضی از انواع کاچی آرد برنج یا آرد ذرت نیز به کار می‌رود.