باید اعتراف کنیم که مرصع پلو بیشتر شبیه یک اثر هنری است تا غذا. این غذای مجلسی ایرانی طعم ترش و شیرین، ظاهری خیره‌کننده و طعمی بهشتی دارد. بااین‌حال، طبخ آن کار چندان دشواری نیست. مرصع پلو را معمولا با گوشت مرغ یا گوسفند می‌پزند. در ادامه، طرز تهیه انواع مرصع پلو را می‌خوانید.
مرصع پلو با گوشت
این غذای سنتی ترش و شیرین مثل هویج پلو و غذاهایی مانند آن پای ثابت جشن‌های عروسی و مراسم‌های مهم ایرانی محسوب می‌شود. مرصع پلو یا همان جواهر پلوی ایرانی به قیمه نثار شباهت بسیاری دارد و خوراکی شب یلدا و مراسم‌هایی مثل آن می‌شود. مواد اولیه اصلی مرصع پلو نماد جواهرات هستند. زرشک نماد یاقوت سرخ و پسته نشانی از زمرد است. این غذای خوش‌عطر ایرانی مواد اولیه نسبتا زیاد و دستورپخت ساده‌ای دارد. کافیست مواد لازم برای این غذای شیک و مجلسی را آماده کنید و مراحل پخت آن را گام به گام پیش بروید.
مواد لازم مرصع پلو برای ۴ نفر
| برنج | ۴ لیوان |
| گوشت تازه گوسفندی | ۴۰۰ گرم |
| پیاز بزرگ | ۳ عدد |
| زرشک | یک‌دوم لیوان |
| کشمش | یک‌دوم لیوان |
| زعفران دم‌کرده | ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری |
| خلال بادام، پسته و پوست پرتقال | هر کدام یک‌چهارم لیوان |
| دارچین | یک‌دوم قاشق چای‌خوری |
| شکر | ۱ قاشق غذاخوری |
| کره | به میزان لازم |
| نمک، فلفل، دارچین، پودر هل و زردچوبه | به اندازه کافی |
مرحله اول طرز تهیه مرصع پلو برای 4 نفر
قبل از هر چیزی باید گوشت را برای طبخ مرصع پلو آماده کنید. برای این کار، گوشت تازه گوسفندی را به صورت خورشتی خرد کنید. سپس، آن را همراه با پیاز، نمک، فلفل، زردچوبه و مقداری آب بپزید. برای پخته شدن گوشت به ۶ تا ۷ ساعت زمان نیاز دارید. وقتی آب گوشت نسبتا تبخیر شد، شعله را خاموش کنید. بهتر است که آب باقی‌مانده را کنار بگذارید تا بعد از آن به عنوان سس غذا استفاده کنید.
گوشت پخته شده را در تابه‌ای مناسب به همراه کره، دارچین، پودر هل و گلاب تفت دهید. لازم نیست که گوشت کاملا سرخ شود، همین که عطر و طعم آن تغییر کند کافیست.
مرحله دوم از طرز تهیه مرصع پلو با پوست پرتقال
خلال بادام را باید از شب قبل در ظرف آبی قرار بدهید تا کاملا خیس بخورد. برای آماده کردن خلال پوست پرتقال نیز باید بخش نارنجی پوست پرتقال را جدا و رنده کنید. سپس، آن را در ظرف آبی قرار بدهید و اجازه بدهید تا به مدت ۱ ساعت در آب بماند. پس از آن، پوست پرتقال را در ظرف کوچکی همراه با آب برای چند دقیقه بجوشانید. بعد آن را آبکشی کنید و دوباره به همین روش بجوشانید. این کار را باید ۳ تا ۴ مرتبه انجام بدهید تا تلخی پوست پرتقال کاملا از بین برود و برای طبخ مرصع پلو با گوشت گوسفندی آماده شود.
خلال پسته نیازی به خیس خوردن ندارد چون با این کار رنگ خود را از دست می‌دهد.
مرحله سوم: دم کردن برنج
برنج مرصع پلو با گوشت گوسفندی را باید مثل چلوی ساده دم کنید. پس از اینکه برنج کاملا پخته شد، مقداری از آن را در ظرفی جداگانه بریزید و به آن زعفران دم‌کرده اضافه کنید. برنج ساده و زعفرانی را کنار بگذارید تا بقیه مواد آماده شوند.
مرحله چهارم: مخلفات تزیین مرصع پلو
برای آماده کردن مخلفات تزیین مرصع پلو، ابتدا خلال پوست پرتقال آماده شده را به همراه کره و زعفران دم‌کرده در تابه‌ای مناسب تفت دهید تا نرم شود. وقتی پوست پرتقال به این مرحله رسید، آن را در ظرفی بریزید و برای تزیین کنار بگذارید. سپس، خلال بادام را هم به همین ترتیب در تابه تفت دهید و در ظرفی دیگر کنار بگذارید.
در ادامه، خلال پسته را به تابه اضافه کنید و برای چند لحظه تفت دهید تا فقط طعم کره را به خود بگیرد. پس از چند ثانیه، خلال پسته را در ظرف دیگری بریزید. حالا زرشک را به همراه کره، مقداری زعفران و اندکی گلاب تفت دهید. زرشک نباید زیاد تفت داده شود چون رنگ و طعمش تغییر می‌کند.
در نهایت، کشمش که قبلا در آب خیس خورده را به تابه اضافه کنید و برای چند ثانیه به همراه کره تفت دهید. همین که کشمش طعم کره را بگیرد کافیست.
مرحله نهایی: تزیین مرصع پلو با گوشت گوسفندی
وقتی تمام مواد مرصع پلو با گوشت گوسفندی آماده شد، نوبت به بخش جذاب ماجرا یعنی تزیین آن می‌رسد. ابتدا برنج ساده را در ظرف سرو بکشید. سپس، آن را با برنج زعفرانی، گوشت و خلال‌هایی که قبلا آماده کردید، تزیین کنید. در این مرحله باید خلاقیت و سلیقه خرج کنید چون نیمی از جذابیت مرصع پلو با گوشت گوسفندی به تزیین زیبای آن است.
مرصع پلو با مرغ
مرصع پلو شیرازی مرصع پلو مجلسی با مرغ است. برای تهیه این نوع مرصع پلو از گوشت فیله یا ران مرغ استفاده می‌کنند. اگر به فکر طبخ مرصع پلو با ران مرغ هستید، باید ران مرغ را همراه با مخلفاتی مثل هویج، کرفس و برگ بو بپزید و در کنار مرصع پلویی که با خلال‌های مختلف تزیین کرده‌اید، بگذارید.
طرز تهیه مرصع پلو با مرغ ریش ریش هم بسیار ساده است. برای این کار باید فیله مرغ را همراه با نمک، فلفل سیاه و برگ بو بپزید و ریش ریش کنید. مرغ ریش ریش شده را هم با مخلفاتی که برای تزیین مرصع پلو به کار می‌روند، ترکیب کنید و در نهایت روی مرصع پلو بریزید.
طرز تهیه مرصع پلو با هویج
هویج رنده یا ورقه‌ای خرد شده هم می‌تواند یکی از مخلفات جواهر پلوی شما باشد. برای استفاده از این هویج در تزیین مرصع پلو باید، آن را همراه با کره و زعفران تفت دهید تا کمی نرم شود. سپس، به عنوان یکی از مخلفات برای تزیین مرصع پلو از آن استفاده کنید.
مرصع پلو با گوشت قلقلی
طرز تهیه مرصع پلو با گوشت چرخ کرده هم به همان ترتیبی است که در دستور پخت مرصع پلو با گوشت تکه ای توضیح دادیم. تنها تفاوتی که این دستور پخت دارد این است که به جای گوشت تکه‌ای باید گوشت چرخ‌کرده را که با پیاز و ادویه‌ها تفت داده شده یا به صورت کوفته قلقلی سرخ شده، در کنار خلال‌ها برای تزیین مرصع پلو مجلسی به کار ببرید.
مرصع پلو با ماهیچه
مرصع پلو قزوینی با گوشت نوعی مرصع پلو با گوشت قرمز است. برای طبخ این مدل مرصع پلو نذری معمولاً از گوشت قرمز تکه‌ای استفاده می‌کنند اما شما می‌توانید از گوشت ماهیچه گوسفند یا کوساله هم استفاده کنید. روش پخت این غذا با طرز تهیه مرصع پلو با گوشت گوسفندی هیچ تفاوتی ندارد. شما باید ماهیچه گوسفند یا گوساله را همراه با سیر، هویج، پیاز، کرفس و ادویه‌هایی مانند تخم گشنیز، زعفران و فلفل تفت دهید و با آب بپزید. بعد از مغزپخت شدن ماهیچه نیز از آن برای تزیین مرصع پلو استفاده کنید.
فوت و فن مرصع پلو
- برای زیباتر شدن مرصع پلو با مرغ می‌توانید فیله‌های مرغ را مزه‌دار کنید، با خلال دندان به صورت حلزونی بپیچید و سرخ کنید.
- خلال‌ها را از شب قبل در گلاب و شکر بخیسانید و پوست پرتقال را در آب و شکر خیس کنید تا مرصع پلو خوشمزه‌تر شود.
- هر چه بیشتر از زعفران برای طبخ این غذا استفاده کنید، نتیجه نهایی خوشمزه‌تر خواهد شد.
کلام آخر
مرصع پلو غذایی ایرانی است و جزو غذاهای سنتی استان‌های قزوین، خراسان و فارس به شمار می‌رود. برای طبخ این غذا هم از گوشت سینه مرغ و هم از گوشت گوسفندی یا ماهیچه استفاده می‌کنند. برای تهیه مرصع پلو باید خودتان دست به کار شوید و مراحلی که گفتیم را موبه‌مو اجرا کنید.
سوالات رایج
مرصع پلو غذای کجاست؟
استان‌های قزوین، خراسان و فارس.
فرق قیمه نثار با مرصع پلو چیست؟
مرصع پلو معمولاً با مرغ ریش ریش و بدون به کار بردن رب گوجه فرنگی پخته می‌شود.