با سردتر شدن هوا کم‌کم سر و کله کدو حلوایی و غذاهای فصلی که با آن پخته می‌شوند، پیدا می‌شود. یکی از این غذاهای خوشمزه خورش کدو حلوایی است. این غذای محلی معمولا به عنوان غذای شب یلدا یا سایر شب‌های سرد زمستانی خورده می‌شود. برای تهیه خورش کدو حلوایی دستورپخت‌های مختلفی وجود دارد که آنها را در این مقاله می‌خوانید.
خورش کدو حلوایی کرمانشاهی
هر خانواده ایرانی برای طبخ این غذای پاییزی دستورپخت خاص خود را دارد. در کرمانشاه یا برای پختن خورش کدو حلوایی همدان از گوشت مغز ران گوسفند یا گوساله، آلو بخارا و آبلیمو استفاده می‌شود. برای طبخ این خورشت سنتی ایرانی به حدود ۱ تا ۱.۵ ساعت زمان نیاز دارید. کافیست مواد اولیه‌ای که در ادامه از آنها نام می‌بریم را آماده کنید و دستورپخت این غذا را گام به گام انجام بدهید.
مواد لازم خورش کدو حلوایی برای ۴ نفر
| گوشت گوسفندی تازه مخصوص خورشت | ۳۰۰ گرم |
| پیاز متوسط | ۲ عدد |
| سیر | ۱ تا ۲ حبه |
| کدو حلوایی کوچک حدود ۱ کیلویی | ۱ عدد |
| آلو بخارا | ۱۰۰ گرم |
| رب گوجه فرنگی | ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری |
| آبلیموی تازه | ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری |
| زعفران دم‌کرده | ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری |
| نمک و ادویه‌ها شامل زردچوبه، فلفل، ادویه کاری و پودر دارچین | به اندازه کافی |
| پودر هل | یک‌چهارم قاشق چای‌خوری |
مرحله اول از طبخ خورشت کدو با گوشت
ابتدا پیازهایی که بهتر است پیاز سفید باشند را به صورت نگینی خرد کنید. پیازهای خرد شده را به قابلمه اضافه کنید و همراه با مقداری روغن تفت دهید. وقتی پیازها سبک و شفاف شدند، گوشت خرد شده را به آن اضافه کنید.
مرحله دوم: اضافه کردن سیر و ادویه‌ها
گوشت و پیاز را به اندازه‌ای تفت دهید که گوشت تغییر رنگ بدهد. سپس، سیر را له کنید و به گوشت و پیاز بیفزایید. وقتی عطر سیر در آشپزخانه پیچید، ادویه‌ها را به قابلمه اضافه کنید. محتویات قابلمه باید همراه با ادویه‌ها کمی تفت داده شوند تا طعم آنها را به خود بگیرند.
مرحله سوم: افزدون رب گوجه‌فرنگی و عصاره زعفران
در مرحله بعدی باید رب گوجه‌فرنگی را به مواد داخل قابلمه اضافه کنید. برای اینکه رنگ رب کاملا باز شود و به خورش رنگ زیبایی ببخشد، بهتر است که آن را همراه با گوشت و پیاز تفت دهید. البته، تفت دادن رب را نباید چندان طولانی کنید. پس از ۱ تا ۲ دقیقه، عصاره زعفران را به قابلمه اضافه کنید. در نهایت نیز باید حدود ۳ تا ۴ لیوان آب به قابلمه بیفزایید. اجازه بدهید تا گوشت با حرارت ملایم به اندازه ۲ ساعت بپزد.
مرحله چهارم: آماده کردن کدو حلوایی
موقع پخته شدن گوشت بهترین فرصت است تا کدو حلوایی را آماده کنید. برای این کار، پوست کدو حلوایی را جدا کنید و آن را به تکه‌های کوچک تقسیم کنید. سپس، کدوی خرد شده را در تابه به همراه مقداری روغن سرخ کنید. زمانی که دو طرف کدو طلایی‌رنگ شد، باید آن را به خورش اضافه کنید.
مرحله پنجم از پخت خورش کدو حلوایی با الو
بعد از سرخ شدن کدو آن را به قابلمه خورش اضافه کنید. سپس، نمک، آبلیمو و آلو بخارا را به آن بیفزایید. حالا درب قابلمه را ببندید و اجازه بدهید که خورش برای مدت ۳۰ دقیقه دیگر روی حرارت ملایم باقی بماند. در نهایت، آن را همراه با پلو یا کته زعفرانی سرو کنید. نوش جان!
طرز تهیه خورش کدو حلوایی بوشهری
خورش کدو حلوایی جنوبی با تمر هندی و لپه درست می‌شود. در واقع، در شهرهای جنوبی کشور مثل بوشهر این غذا را شبیه به طرز تهیه خورش کدو حلوایی ساده می‌پزند اما اگر بخواهند برای ۴ نفر خورش کدو حلوایی با لپه و تمر هندی بپزند، بعد از تفت دادن گوشت، به آن ۳ قاشق غذاخوری لپه نیز اضافه می‌کنند و تفت می‌دهند تا بوی خامی آن کاملاً از بین برود. در دقایق پایانی پخت خورشت کدو تنبل نیز به جای آبلیمو به آن حدود ۱ قاشق غذاخوری عصاره تمر هندی اضافه می‌کنند.
خورش کدو حلوایی شمالی
مردم شمال کشور برای طبخ این غذا از آبلیمو یا عصاره تمر هندی استفاده نمی‌کنند. اهالی شمال به جای این چاشنی‌ها رب انار یا نارنج به کار می‌برند. خورش کدو حلوایی با رب انار یا نارنج هم به روش خورش کدو حلوایی کرمانشاهی طبخ می‌شود و در دقایق پایانی پخت به آن حدود نصف قاشق چای‌خوری رب نارنج یا انار میفزایند. این خوراک کدو حلوایی آلو هم ندارد.
خورش کدو حلوایی با مرغ
اگر به غذاهایی مثل زرشک پلو با مرغ علاقه دارید، می‌توانید این مرتبه مرغ آن را به صورت خورش کدو حلوایی با مرغ و آلو بپزید. این غذای جذاب و خوشمزه به همان روشی که در دستور پخت خورشت کدو حلوایی کرمانشاهی یا همدانی توضیح دادیم، آماده می‌شود، با این تفاوت که برای طبخ آن به مدت زمان کمتری نیاز دارید و گوشت ران یا سینه مرغ جایگزین گوشت گوسفند یا گوساله خواهد شد. اضافه کردن رب انار به جای رب گوجه فرنگی نیز به این غذا طعمی بهشتی خواهد داد.
خورش کدو حلوایی با گوشت قلقلی
در صورتی که برای پخت خورش کدو حلوایی با گوشت تکه‌ای یا مرغ فرصت کافی ندارید، می‌توانید این غذا را با گوشت چرخ کرده و کوفته قلقلی بپزید. روش پخت خورش کدو حلوایی با گوشت چرخ کرده هیچ تفاوتی با دستورهای پخت دیگر ندارد. شما باید گوشت چرخ کرده را با پیاز رنده شده، نمک و ادویه‌ها ترکیب کنید و آن را به صورت کوفته قلقلی در بیاورید. سپس، این کوفته‌ها را سرخ کنید و به جای گوشت تکه‌ای یا مرغ به کار ببرید.
خوراک کدو حلوایی با عدس
در شمال ایران از کدو حلوایی برای درست کردن یک خوراک خوشمزه نیز استفاده می‌کنند. خورش کدو حلوایی با عدس یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای فصلی در این خطه به شمار می‌رود.
مواد لازم خورش کدو حلوایی با عدس دو نفره
| کدو حلوایی کوچک | نصف ۱ عدد |
| پیاز متوسط | ۱ عدد |
| عدس | یک‌دوم لیوان |
| آب نارنج | ۱ قاشق غذاخوری |
| رب گوجه فرنگی | یک‌دوم قاشق غذاخوری |
| نمک، زردچوبه و فلفل سیاه | به اندازه کافی |
روش پخت خوراک کدو حلوایی با عدس
کدو حلوایی و عدس را به صورت جداگانه بپزید و به صورت پوره در بیاورید. سپس، پیاز را تفت دهید و به آن نمک، فلفل و زردچوبه بیفزایید. بعد از طلایی شدن پیاز، رب گوجه فرنگی را به آن اضافه کنید. در نهایت، پوره‌های عدس و کدو حلوایی را همراه با آب نارنج به ظرف بیفزایید. اجازه بدهید تا خورش جا بیفتد. بعد از آن، این خوراک یا خورشت را سرو کنید.
خورش کدو حلوایی با لوبیا
خورش کدو حلوایی با لوبیا یا قلیه کدو حلوایی با لوبیا چیتی درست می‌شود. برای طبخ این غذا که شاید بتوان آن را نوعی خوراک لوبیا هم در نظر گرفت، لوبیا چیتی را می‌پزند و به آن مغز گردوی آسیاب و تفت داده شده همراه با کدو حلوایی تفت داده شده، رب انار و آلبالو اضافه می‌کنند. وقتی خوراک کدو حلوایی و لوبیا به غلظت لازم رسید هم آن را همراه با نان تازه میل می‌کنند.
برای طبخ خورش کدو حلوایی با لوبیا از حبوبات دیگری مانند لوبیا سفید یا لوبیا چشم بلبلی هم می‌توانید استفاده کنید.
خورش کدو حلوایی بدون گوشت
خورش کدو حلوایی با ماش و بدون گوشت نیز طبخ می‌شود. این غذای گیاهی بدون گوشت برای کسانی که رژیم‌های گیاهی دارند، یکی از بهترین انتخاب‌ها خواهد بود.
مواد لازم خورش کدو حلوایی با ماش برای ۴ نفر
| کدو حلوایی کوچک حدود ۱ کیلویی | ۱ عدد |
| ماش | ۱ لیوان |
| سیر رنده یا له شده | ۱ قاشق غذاخوری |
| شنبلیله خشک شده | یک‌دوم قاشق غذاخوری |
| رب گوجه فرنگی | ۱ قاشق غذاخوری |
| نمک، فلفل، زردچوبه و ادویه کاری | به اندازه کافی |
| پودر لیمو عمانی | به میزان دل‌خواه |
طرز تهیه خورش کدو حلوایی گیاهی
پیاز و سیر را تفت دهید و به آن نمک و ادویه‌ها را اضافه کنید. پس از طلایی شدن سیر و پیاز به آنها شنبلیله بیفزایید. بعد از چند لحظه، نوبت به ماش که قبلاً خیسانده‌اید، می‌رسد. حالا کدو حلوایی خرد شده را داخل قابلمه بریزید. رب گوجه فرنگی هم در مرحله بعدی همراه با سایر مواد تفت داده می‌شود. در آخر، به قابلمه چند لیوان آب اضافه کنید و صبر کنید تا غذا خوب جا بیفتد. در دقایق پایانی پخت نیز پودر لیمو عمانی را اضافه کنید تا عطر غذا در خانه بپیچد.
فوت و فن خوشمزگی خورش کدو حلوایی
- بهترین کدو حلوایی برای این خورش کدویی است که رنگ نارنجی داشته و بیضی‌شکل باشد. پوست آن هم باید کاملا صاف و محکم باشد. کدو حلوایی که پوستی بدون لکه دارد هم بهترین و شیرین‌ترین نوع کدو است.
- نمک را باید در مراحل نهایی به خورش اضافه کرد چون افزودن نمک در مراحل ابتدایی سبب دیرتر پخته شدن گوشت می‌شود.
- موقع خرد کردن کدو حلوایی دقت کنید که کدو به اندازه‌ای خرد شود که چندان کوچک نباشد چون نیمی از زیبایی خورش کدو حلوایی به نمایان بودن کدوها درون آن است.
- برای تفت دادن کدو حلوایی از کره استفاده کنید تا خورشت شما طعم جذاب‌تری داشته باشد.
- برای اینکه پودر هل به خورش عطری فوق‌العاده ببخشد، باید آن را در مرحله آخر به خورش اضافه کنید.
- برای خوش‌رنگ و خوش‌طعم‌تر شدن خورش می‌توانید در مرحله آخر کمی عصاره زعفران به آن اضافه کنید.
- معمولا این خورش را با طعمی ملس می‌پزند اما اگر خورش کدو حلوایی با طعمی شیرین را ترجیح می‌دهید، می‌توانید به آن مقداری شکر به اندازه دل‌خواه اضافه کنید تا خورش شیرین‌تر شود.
- نیازی نیست که کدوها کاملا نرم شوند، همین که بعد از ۳۰ دقیقه کدو اندکی نرم شد، خورشت آماده است و می‌توانید آن را نوش جان کنید.
- در برخی از شهرهای ایران، برای طبخ خورش کدو حلوایی به آن اندکی لپه یا دال عدس نیز اضافه می‌کنند.
- خورش کدو حلوایی با گردو هم پخته می‌شود. برای طبخ این غذا کافیست دستور پخت خورش کدو حلوایی کرمانشاهی را اجرا کنید و به مواد اولیه در حال پخت کمی مغز گردوی خرد یا آسیاب شده بیفزایید. این کار غلظت خورشت شما را بیشتر می‌کند.
- برای خوشمزه شدن خورش کدو حلوایی می‌توانید از چاشنی‌های دیگری هم استفاده کنید. سرکه را جایگزین آبلیمو و شیره انگور را جایگزین شکر کنید تا طعم متفاوتی از این غذا را تجربه کنید.
کلام آخر
خورش کدو حلوایی یکی از غذاهای اصیل ایرانی است که در شهرهای مختلف دستورهای پخت نسبتاً متفاوتی دارد. در این مقاله، انواع روش‌های پخت خورشت کدو حلوایی را توضیح دادیم. شما می‌توانید همین حالا دست به کار شوید و این غذای خوشمزه را برای خود و خانواده بپزید.
سؤالات رایج
خورش کدو حلوا مخصوص گیاهخوران چطور درست میشه؟
برای طبخ این غذا از کدو حلوایی و حبوباتی مثل لوبیا و ماش استفاده می‌کنند.
روش جلوگیری از له‌شدن کدوهای خورش کدو حلوایی چیست؟
کدو باید در اندازه‌های درشت خرد شود.