در سرمای شب‌های پاییزی یا زمستانی، خوردن هیچ غذایی به اندازه شیر برنج یا شیربا، دسری قدیمی که نام آن در شاهنامه فردوسی هم آمده، لذت‌بخش نیست. هر کسی که به دسرهای خوشمزه ایرانی علاقه دارد، حتما از چشیدن طعم شیر برنجی خانگی لذت خواهد برد. این دسر خوشمزه و مقوی یک میان وعده ساده و راحت، یک افطار خوش‌عطر و طعم و یک صبحانه یا عصرانه جذاب است. شیربرنج را حتی می‌توانید در مناسبت‌های مذهبی به عنوان یک غذای نذری هم سرو کنید. به‌هرحال، طعم شیرین این دسر زمانی دو برابر می‌شود که دست‌پخت خودتان باشد. در این مطلب، دستورپخت انواع شیر برنج مجلسی و خوش‌عطر و طعم را می‌خوانید.
طرز تهیه شیر برنج با شکر
شیر برنج دسری یا غذای سبک و خوشمزه‌ای است که تقریبا هر کسی که مهارت اندکی در آشپزی دارد، می‌تواند آن را بپزد. برای درست کردن شیر برنج به حدود ۱ ساعت و ۳۰ دقیقه زمان نیاز دارید. قبل از آن هم باید مواد اولیه برای طبخ این دسر خانگی را آماده کنید. مواد اولیه‌ای که در ادامه از آنها نام می‌بریم، برای طبخ یک شیر برنج دو نفره مناسب هستند. بدیهی است برای پختن این دسر ایرانی برای تعداد مهمان بیشتر باید میزان این مواد اولیه با همین نسبت‌ها چند برابر شوند. به عنوان مثال، در طرز تهیه شیر برنج برای ۴ نفر، ۶ نفر یا ۱۰ نفر باید میزان مواد اولیه را دو، سه یا پنج برابر کنید. بنابراین، طرز تهیه شیر برنج نذری به همین ترتیبی است که در ادامه می‌خوانید، فقط باید میزان مواد اولیه را بیشتر کنید.
مواد لازم شیر برنج ۲ نفره
| شیر تازه | ۴ پیمانه |
| برنج نیم‌دانه | ۱ پیمانه |
| شکر | ۱ پیمانه |
| گلاب | یک‌دوم پیمانه |
| هل سبز | ۱ تا ۲ عدد |
| نمک | به اندازه بسیار اندک |
| چوب دارچین | ۱ یا ۲ تکه |
| پودر دارچین | برای تزیین به مقدار لازم |
مرحله اول از طرز تهیه شیر برنج ساده
برنجی که برای تهیه شیر برنج به کار می‌برید، بهتر است مثل برنج مخصوص شله زرد از جنس برنج نیم‌دانه باشد. این نوع برنج برای چنین دسرهایی مناسب‌تر است و از آن مهم‌تر زودتر پخته می‌شود.
برنج را تمیز بشویید و در ظرفی به همراه آب بخیسانید. بهتر است آب برنج را چند بار عوض کنید تا کاملا تمیز و خیس‌خورده شود.
مرحله دوم از طرز تهیه شیر برنج خانگی
برنج خیس‌خورده را به همراه آب، نمک، هل ساییده شده و چوب دارچین در قابلمه‌ای مناسب بریزید و اجازه بدهید تا روی حرارت به آرامی بپزد. برنج باید به اندازه‌ای حرارت ببیند که آب آن کاملا تمام شود و حالت چسبناک پیدا کند.
مرحله سوم از طرز تهیه شیر برنج خوشمزه
در مرحله بعدی، باید شیر را به قابلمه برنج اضافه کنید. شیر و برنج باید به اندازه‌ای حرارت ببینند که حجم شیر کمتر از برنج شود. وقتی شیر برنج به اندازه دل‌خواهتان لعاب پیدا کرد، نوبت به مرحله بعدی می‌رسد.
مرحله آخر از طرز تهیه شیر برنج ساده بدون خامه
زمانی که شیر برنج به اندازه کافی لعاب پیدا کرد، باید قابلمه را از روی حرارت بردارید. بلافاصله پس از برداشتن قابلمه از روی حرارت به آن گلاب اضافه کنید. شیر برنج آماده است. می‌توانید آن را با دارچین تزیین کنید.
طرز تهیه شیر برنج با آرد برنج
اگر به فکر پختن یک شیر برنج فوری هستید، می‌توانید از آرد برنج استفاده کنید. برای طبخ شیر برنج دو نفره باید دو قاشق غذاخوری آرد برنج را در دو لیوان شیر حل کنید و به آن پودر هل بیفزایید. بعد از اینکه شیر به نقطه جوش رسید هم باید شکر و نمک را به آن اضافه کنید. اجازه بدهید تا شیر برنج به غلظت لازم برسد. سپس، به آن به میزان دل‌خواه خامه که کمی هم زده‌اید، اضافه کنید.
طرز تهیه شیر برنج با نمک
اگر جزو آن دسته از افراد هستید که حلیم را با نمک می‌خورند، احتمالاً از طعم شیر برنج با نمک نیز لذت خواهید برد. دستور طبخ این دسر خوشمزه درست به همان روشی است که در طرز تهیه شیر برنج با شکر توضیح دادیم اما شکر به آن اضافه نمی‌شود.
طرز تهیه شیر برنج با شیر خشک
اگر می‌خواهید برای نوزاد یا کودک شیر برنج بپزید، می‌توانید از شیر خشک استفاده کنید. طرز تهیه شیر برنج برای کودک یک ساله به همان ترتیبی است که در دستور پخت شیر برنج ساده توضیح دادیم اما نباید از گلاب و پودر هل برای طبخ آن استفاده کنید. شما می‌توانید در طرز تهیه شیر برنج برای نوزاد 7 ماهه یا نوزادان شیرخوار از شیر مادر نیز استفاده کنید.
شیربرنج با شیره خرما
اصفهانی‌ها عادت دارند این غذا را به صورت سرد و همراه با شیره خرما یا انگور بخورند. طرز تهیه شیر برنج ماه رمضان با شیره خرما به این ترتیب است که باید شیر برنج را بدون شکر بپزید و هنگام سرو به آن شیره خرما یا انگور اضافه کنید.
شیر برنج با کدو حلوایی
مردم گیلان شیر برنج را با کدو حلوایی می‌پزند. برای طبخ این شیر برنج خانگی باید کدو حلوایی را بپزید و در دستگاه مخلوط‌کن بریزید تا به پوره تبدیل شود. پوره کدو حلوایی را همراه با شکر به سایر مواد در حال پخت شیر برنج با شکر اضافه می‌کنند.
طرز تهیه شیر برنج هندی
شیر برنج در هند با برنج باسماتی و به روش خاص هندی‌ها پخته می‌شود و به آن kheer می‌گویند. شما هم می‌توانید شیر برنج ساده را به روش مردم هند بپزید.
مواد لازم شیر برنج هندی برای ۸ نفر
| برنج باسماتی | ۱ لیوان |
| شکر | ۱ لیوان |
| شیر | ۴ لیوان |
| بادام هندی خرد یا آسیاب شده | ۲ قاشق غذاخوری |
| کشمش پلویی | ۲ قاشق غذاخوری |
| کره | ۲ قاشق غذاخوری |
| پودر هل | ۱ قاشق چای‌خوری |
| پودر دارچین | برای تزیین به اندازه دل‌خواه |
| گلاب | ۱.۵ تا ۲ قاشق غذاخوری |
دستور پخت شیر برنج هندی
بادام هندی خرد شده را با کره تفت دهید و به آن کشمش بیفزایید. کشمش و بادام تفت داده شده را کنار بگذارید و سراغ مراحل بعدی پخت شیر برنج بروید. برنج را همراه با آب نیم‌پز و آبکشی کنید. در ادامه، برنج آبکشی شده را درون قابلمه بدون روغن تفت دهید تا طلایی رنگ شود. سپس، کم کم شیر را به آن اضافه کنید. صبر کنید تا شیر برنج به اندازه شله زرد غلیظ و پخته شود. سپس، پودر هل، گلاب، شکر، بادام هندی و کشمش را به آن اضافه کنید و اجازه بدهید تا شیر برنج خوب جا بیفتد. در آخر، آن را با دارچین تزیین کنید.
خواص شیر برنج
شیر برنج به هر روشی که پخته شود، غذایی مناسب برای داشتن تغذیه سالم است. این غذا راحت هضم می‌شود و همه از نوزادان شیرخوار گرفته تا افراد کهنسال می‌توانند آن را میل کنند. این دسر مقوی در روزهای ماه رمضان یک افطار مقوی برای روز‌ه‌داران نیز خواهد بود.
رازهای خوشمزگی شیر برنج
- برای خوشمزه‌تر شدن شیر برنج می‌توانید به جای شکر از نبات یا عسل استفاده کنید.
- شیر برنج دزفولی با برنج عنبربو پخته می‌شود که عطر و طعمی شگفت‌انگیز دارد. شما هم می‌توانید در طرز تهیه شیر برنج مجلسی از این نوع برنج استفاده کنید.
- موقع اضافه کردن شیر باید حرارت قابلمه را زیاد کنید. اجازه بدهید شیر به نقطه جوش برسد. سپس، حرارت آن را کمتر کنید.
- زمان پخت این دسر خوشمزه باید آن را مرتب هم بزنید تا ته نگیرد.
- برای خوشمزه‌تر شدن شیر برنج می‌توانید به آن خامه اضافه کنید. برای این کار باید یک‌دوم خامه را در پایان مرحله سوم طبخ این دسر به آن اضافه کنید.
- اگر می‌خواهید شیر موقع اضافه شدن به قابلمه سر نرود می‌توانید از یک ترفند ساده استفاده کنید. یک قاشق چوبی به اندازه‌ای بزرگتر از قطر قابلمه را روی آن قرار بدهید تا شیر سر نرود.
کلام آخر
برای چشیدن طعم شیر برنجی خوشمزه باید آن را به یکی از روش‌هایی که توضیح دادیم بپزید. اگر هم برای این کار فرصت کافی ندارید، همه چیز را به مامانپز بسپارید. در مامانپز، شیر برنج با طعمی فوق‌العاده و واقعا خانگی با دست‌پخت مامان فلور ارائه می‌شود.
سؤالات رایج
زمان پخت شیر برنج چقدر است؟
حدود ۱ ساعت و ۳۰ دقیقه
چه مقدار شیر برای شیر برنج لازم است؟
به ازای هر پیمانه برنج حدود ۴ لیوان شیر.
شیر برنج را تا چند روز می‌توان در یخچال نگهداری کرد؟
۳ روز.
برای یک کیلو برنج چقدر شیر لازم است؟
۴ لیتر.
آیا شیر برنج برای سرماخوردگی مفید است؟
بله چون بافت نرم و سبکی دارد که آن را به غذایی قابل هضم برای بیماران تبدیل می‌کند.
هر قاشق شیر برنج چند کالری دارد؟
۱۶ کالری.
برای سفت شدن شیر برنج چه باید کرد؟
وقتی آب شیر برنج کاملاً تبخیر شد، اجازه بدهید تا سرد شود. سپس، آن را درون قالب چرب کرده بریزید و درون یخچال بگذارید تا سفت شود.